w 1945 roku, na stałe przyłączony do terytorium Polski.
W latach swej świetności szczycić się mógł odwiedzinami koronowanych głów – Władysława Jagiełły czy Jana Kazimierza. Stefan Czarniecki z okolic Wałcza wyruszał w odwecie za „potop szwedzki”. Wiek XVI upłynął pod znakiem walk religijnych. Mieszkańcy jednej z podmiejskich dzielnic zbuntowali się, i przyjmując nazwę Nowy Wałcz odłączyli się od Starego Wałcza. Przechodząc w większości na luteranizm zaognili spory na tle wyznaniowym. Aby je ukrócić sprowadzono zakon jezuitów, który na następne kilkadziesiąt lat wpisał się w historię miasta. Założyciele szkoły słynącej z wysokiego poziomu nauczania, do dziś zwanej Atenami Wałeckimi.
Położenie przy głównych szlakach kupieckich biegnących na Pomorze sprzyjało rozwojowi handlu. Miasto otrzymało prawo organizowania jarmarków, na jego terenie zlokalizowano komorę celną. Rzemieślników różnych zawodów skupiały cechy.
Wiek XVII to stopniowy upadek miasta. Wielokrotnie niszczone w wyniku „potopu szwedzkiego”, nękane pożarami, zarazami i klęskami głodu stopniowo ubożało. Dopiero wcielenie do zaboru pruskiego zmieniło jego położenie. Stało się siedzibą starostwa powiatowego, co pozwoliło na poprawę sytuacji. W wieku XIX nastąpił gwałtowny rozwój gospodarczy oraz unowocześnianie miasta. Otwarto linię kolejową, pocztę, ulice oświetlane były lampami gazowym, a niedługo potem elektrycznymi. W latach 20 powstał garnizon wojskowy, a Wałcz znalazł się na linii budowanych umocnień Wału Pomorskiego. Okolice miasta były newralgicznym punktem planowanej obrony, nieosłonięte naturalnymi przeszkodami wodnymi główne szlaki drogowe i kolejowe wymagały szczególnie silnego zabezpieczenia. Ich zdobycie mogło doprowadzić do odcięcia Niemiec od Pomorza. Aby nie pozwolić na zdobycie miasta powstały dwie silnie ufortyfikowane Grupy Warowne – Cegielnia i Marianowo. W wyniku działań wojennych Wałcz został w dużym stopniu zniszczony, nie przybrało to takich rozmiarów, jak w Tucznie czy Mirosławcu, jednak zabudowa miasta została poważnie naruszona. Najciekawsze budynki ocalałe z wojennej pożogi pełnią dziś głównie funkcje użyteczności publicznej. Jednak na wielu z nich do dziś można dostrzec ślady artyleryjskiego ostrzału (kościół św. Antoniego, budynek Kolegium Nauczycielskiego).

WALORY TURYSTYCZNE
Okolice Wałcza zostały hojnie obdarzone przez naturę. Miasto bezpośrednio styka się z dwoma pięknymi akwenami – jeziorem Raduń i jeziorem Zamkowym. W obrębie miasta znajduje się jeszcze kilka mniejszych zbiorników wodnych – Chmiel Duży i Mały, Cegielnia, Herta. Jeziora miejskie przystosowane są zarówno dla miłośników wędkowania, jak i zwolenników wypoczynku na plaży.
Miłośnikom krótkich wędrówek, w urokliwych okolicach, polecamy spacer w kierunku wałeckiej Bukowiny. Teren położony wokół Jeziora Raduń, porośnięty na stromych zboczach lasem bukowym jest szczególnie piękny jesienią. Spacerując pamiętać trzeba, że nie tylko urokliwa buczyna jest tu atrakcją. Czasami warto spojrzeć pod nogi, aby dostrzec przebiegające wiewiórki, a wielkim szczęściarzom może uda się nawet dostrzec żerujące bobry, które upodobały sobie przybrzeżne drzewa. Warto zwrócić uwagę na mijane obiekty położne nad Raduniem – MOSiR, wieżę ciśnień oraz położoną nieopodal cerkiew prawosławną o ciekawym kształcie rotundy. Zmęczeni wycieczką mogą chwilę odpocząć w Ośrodku Przygotowań Olimpijskich położonym tuż nad brzegiem jeziora, poobserwować z kawiarnianego tarasu trenujących kajakarzy i wioślarzy, a nuż ktoś złapie sportowego bakcyla i wypróbuje sprzęt wodny dostępny w ośrodku. Na tych, którzy wolą mniej absorbujący sposób spędzania czasu czeka piaszczysta, czysta plaża. Wałecka Bukowina to doskonałe miejsce, aby suchą stopą przedostać się na drugi brzeg jeziora. Rozpięty jest nad nim wiszący most, który sam w sobie jest sporą atrakcją. Druga strona jeziora jest nie mniej ciekawa. Kryje się tu grodzisko z okresu plemienności pomorskiej (niestety porośnięte lasem i tylko nieznacznie zarysowane w ukształtowaniu terenu). Rozpoczyna się tu ścieżka edukacyjna prowadząca od Ośrodka Edukacji Leśnej Morzycówka aż do Dębu Piastowskiego (kilkusetletniego okazu dębu, niestety dziś obserwować możemy tylko pozostałości po powalonym ogromnym drzewie). Na całej trasie rozmieszczone są tablice informujące o przyrodniczych osobliwościach Bukowiny.
Niemniej ciekawy jest spacer nad brzegami drugiego wałeckiego jeziora – Zamkowego. Jeden z jego brzegów biegnący niemal przez centrum miasta jest doskonałym punktem wyjściowym do zwiedzania Wałcza. Podczas spaceru, zbaczając nieznacznie z trasy odwiedzić możemy większość zabytków wałeckich. Spacer promenadą doprowadzi nas do Muzeum Ziemi Wałeckiej, do którego warto zajrzeć, aby zapoznać się z historią regionu oraz obejrzeć jedną z wielu organizowanych wystaw czasowych. Udając się w kierunku kolejnej nadjeziornej promenady mijamy zabytkowe budynki - notariatu, sądu oraz kościół św. Antoniego, który do dzisiejszego dnia nosi ślady ostrzału artyleryjskiego z czasów II wojny światowej. Można tu sprawdzić swoją wiedzę na temat zegarów słonecznych i bliżej przyjrzeć się jednemu, umieszczonemu na budynku Gimnazjum nr 3. Nieopodal znajduje się skwerek, na którym warto zrobić chwilę przerwy, poobserwować panoramę jeziora oraz ogromną ilość ptactwa wodnego stacjonującego tuż przy brzegu. Na pewno będą Państwu wdzięczne za kawałek pieczywa i odwdzięczą się efektywnym pokazem walk i ptasich odgłosów. Tuż za pobliskimi budynkami, na niewielkim wzniesieniu malowniczo usytuowany jest drugi wałecki kościół – św. Mikołaja. Spacer urokliwą brukowana alejką doprowadzi nas pod jego mury, a jednocześnie da możliwość zobaczenia eklektycznego ratusza i pięknie zrekonstruowanego rynku.
Wałcz znajdujący się na linii umocnień Wału Pomorskiego to miejsce doskonałe dla miłośników militariów. Unikalne obiekty Grup Warownych Cegielnia i Marianowo na pewno dostarczy wielu wrażeń. Na terenie Wałcza, w pobliżu COS OPO Bukowina znajduje się cmentarz wojenny, na którym spoczywa prawie 6 tys. żołnierzy polskich i radzieckich poległych w czasie walk o Wał Pomorski.

WARTO ZOBACZYĆ
- Budynek dworca głównego
- Muzeum Ziemi Wałeckiej
- Ateny Wałeckie
- Kościół św. Antoniego
- Kościół św. Mikołaja
- Cerkiew greckokatolicką
- Cerkiew prawosławną
- Cmentarz wojenny
- GW Cegielnia
- GW Marianowo
- Budynek ratusza
- Wieżę ciśnień
- Most wiszący
- Ośrodek Przygotowań Olimpijskich
- Budynek Notariatu

INFORMACJE PRAKTYCZNE
- przez miasto przebiegają drogi krajowe nr 10 i 22
- organizacja ruchu kołowego w Wałczu oparta jest na ulicach jednokierunkowych, aby dotrzeć do centrum zwiedzimy właściwie całe miasto
- szpital
- Komenda Policji